DZIAŁALNOŚĆ WYCHOWAWCZA W SZKOLE

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii działalność wychowawcza w szkole polega na prowadzeniu działań z zakresu promocji zdrowia, wspomaganiu ucznia i wychowanka w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze:

1. fizycznej – ukierunkowanej na zdobycie przez ucznia i wychowanka wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych;
2. psychicznej – ukierunkowanej na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia, osiągnięcie właściwego stosunku do świata, poczucia siły, chęci do życia i witalności;
3. społecznej – ukierunkowanej na kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym, opartej na umiejętności samodzielnej analizy wzorów i norm społecznych oraz ćwiczeniu umiejętności wypełniania ról społecznych;
4. aksjologicznej – ukierunkowanej na zdobycie konstruktywnego i stabilnego systemu wartości, w tym docenienie znaczenia zdrowia oraz poczucia sensu istnienia.

Działalność wychowawcza obejmuje:

1. współpracę z rodzicami lub opiekunami uczniów i wychowanków w celu budowania postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia;
2. kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym zdrowie należy do jednych z najważniejszych wartości w życiu;
3. wzmacnianie wśród uczniów i wychowanków więzi ze szkołą lub placówką oraz społecznością lokalną;
4. kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole lub placówce, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów i nauczycieli, wychowanków i wychowawców, a także nauczycieli, wychowawców i rodziców lub opiekunów, w tym wzmacnianie więzi z rówieśnikami oraz nauczycielami i wychowawcami;
5. doskonalenie umiejętności nauczycieli i wychowawców w zakresie budowania podmiotowych relacji z uczniami, wychowankami oraz ich rodzicami lub opiekunami oraz warsztatowej pracy z grupą uczniów lub wychowanków;
6. wzmacnianie kompetencji wychowawczych nauczycieli i wychowawców oraz rodziców lub opiekunów;
7. kształtowanie u uczniów i wychowanków postaw prospołecznych, w tym przez możliwość udziału w działaniach z zakresu wolontariatu, sprzyjających aktywnemu uczestnictwu uczniów w życiu społecznym oraz zaangażowaniu w działalność podmiotów, o których mowa w art. 3 ust. 1 i art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910 i 1378), zwanej dalej „ustawą – Prawo oświatowe”;
8. wspieranie edukacji rówieśniczej i programów rówieśniczych mających na celu modelowanie postaw prozdrowotnych i prospołecznych.

Przy planowaniu działań wychowawczych warto również pamiętać, że zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania zajęcia z wychowawcą, powinny obejmować istotne problemy społeczne: zdrowotne, prawne, finansowe, klimatyczne i ochrony środowiska.Aby efektywnie prowadzić działania wychowawcze niezbędne jest przeprowadzenie diagnozy potrzeb. Na podstawie wyników diagnozy określone w rozporządzeniach obszary i tematykę dostosowujemy do wieku, możliwości i potrzeb uczniów w klasie. Ważna jest również równowaga naszych działań w odniesieniu do określonych w rozporządzeniu sfer rozwojowych uczniów. Dlatego na działania wychowawcze należy patrzeć szerzej niż tylko przez pryzmat lekcji wychowawczych. Istotne są również treści wynikające z realizacji podstawy programowej poszczególnych przedmiotów (np. w sferze aksjologicznej z treści podstawy programowej z języka polskiego, zagadnień realizowanych na lekcjach religii), działań wynikających ze specyfiki szkoły, związanych np. z obchodami Dnia Patrona, działań w obszarze patriotyzmu wynikających z planu pracy szkoły. Przykładowe działania w poszczególnych sferach:

• Rozwijanie sfery fizycznej
  • Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego podczas pobytu w szkole.
  • Zapoznanie uczniów z zasadami zdrowego odżywiania.
  • Szczególne uwzględnienie znaczenia aktywności fizycznej dla zdrowia i rozwoju.
  • Kształtowanie umiejętności reagowania w sytuacji występowania zagrożenia.
     

• Rozwijanie sfery psychicznej
  • ​​​​​​​Kształtowanie umiejętności rozpoznawania, nazywania oraz radzenia sobie z emocjami.
  • Budowanie adekwatnej samooceny w oparciu o znajomość siebie swoich mocnych i słabych stron.
  • Pobudzanie do aktywności sprzyjających rozwojowi własnych zainteresowań.
  • Kształtowanie umiejętności budowania sieci wsparcia oraz proszenia o pomoc w sytuacjach trudnych.
     

• Rozwijanie sfery społecznej
  • ​​​​​​​Kształtowanie umiejętności aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym (w rodzinie, grupie rówieśniczej, środowisku lokalnym).
  • Kształtowanie umiejętności nawiązywania i utrzymywania pozytywnych relacji międzyludzkich.
  • Kształtowanie umiejętności komunikacji.
  • Kształtowanie umiejętności wyrażania i zaspakajania własnych potrzeb z jednoczesnym poszanowaniem praw i potrzeb innych osób.
     

• Rozwijanie sfery aksjologicznej
  • ​​​​​​​Kształtowanie umiejętności rozpoznawania wartości ważnych w życiu człowieka.
  • Kształtowanie umiejętności budowania własnego, konstruktywnego systemu wartości.
  • Kształtowanie umiejętności realizacji własnych potrzeb w zgodzie z normami społecznymi i w oparciu o konstruktywny system wartości.