Szkoła jest miejscem, w którym dzieci i młodzież spędzają najwięcej czasu. Naturalną koleją rzeczy jest więc miejscem, w którym pomiędzy uczniami pojawią się konflikty, Tymczasem szkoła nie jest tylko miejscem zdobywania wiedzy, ale również przestrzenią, w której młodzi ludzie uczą się współpracy, empatii i radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. Coraz więcej placówek dostrzega, że obok tradycyjnych metod wychowawczych warto wprowadzać innowacyjne rozwiązania wspierające rozwój kompetencji społecznych. Jednym z nich są mediacje rówieśnicze w szkole – metoda, która angażuje uczniów w proces pokojowego rozwiązywania sporów.
Mediacje rówieśnicze to proces, w którym w rolę mediatora wciela się przeszkolony uczeń – bezstronna osoba pomagająca kolegom i koleżankom rozwiązać konflikt w sposób konstruktywny. Taka mediacja nie polega na wydawaniu wyroków czy ocenianiu stron, lecz na ułatwieniu dialogu, zrozumieniu wzajemnych potrzeb i wypracowaniu satysfakcjonującego porozumienia.
Kiedy uczniowie widzą, że ich problemy można rozwiązać w atmosferze wzajemnego szacunku, rośnie poczucie bezpieczeństwa i zaufania – zarówno między rówieśnikami, jak i w relacjach z nauczycielami. Młody człowiek widzi, że celem nie jest znalezienie winnego czy wymierzenie kary a rozwiązanie konfliktu z poszanowaniem racji obu stron.
Mediacje rówieśnicze uczą, jak aktywnie słuchać, wyrażać swoje potrzeby bez agresji i respektować odmienne punkty widzenia. Kształtują zatem kometencje komunikacyjne co sprzyja zmianie sposobu komunikacji w szkole. Te umiejętności, procentują nie tylko w szkole, ale i w dorosłym życiu.
Zamiast uciekać od konfliktu lub eskalować go, uczniowie poznają sposoby na rozwiązywanie sporów poprzez współpracę. Dzięki temu spory nie przeradzają się w długotrwałe napięcia czy wrogość. Młodzi ludzie uczą się, że konflikty to coś naturalnego i normalnego a jedynie od sposobu ich rozwiązania zależy jak wpłyną one na relacje międzyludzkie.
Badania oraz doświadczenia wielu szkół pokazują, że wprowadzenie mediacji rówieśniczych prowadzi do zmniejszenia liczby incydentów agresji oraz lepszego klimatu społecznego w placówce. Konflikty są rozwiązywane na wczesnym etapie, zanim przerodzą się w poważniejsze problemy.
Poprawa atmosfery w szkole przekłada się również na lepsze wyniki edukacyjne – uczniowie mogą skupić się na nauce, a nie na napięciach czy sporach. Ponadto, nauczyciele i pedagodzy zyskują narzędzie, które odciąża ich w rozwiązywaniu drobnych, codziennych konfliktów.
W Zabrzu obecnie wspieramy proces wprowadzania mediacji w 23 szkołach. Do tej pory wyszkolonych zostało 369 uczniów – mediatorów rówieśniczych a we wrześniu dołączy do nich grupa ponad 100 uczniów. Szkoły zgodnie podkreślają, że wprowadzenie mediacji otwarło społeczność szkolną na inne postrzeganie konfliktu, zmieniło sposób komunikowania się nie tylko pomiędzy uczniami ale również w relacjach szkoła – rodzice. Uczniowie-mediatorzy stali się naturalnymi liderami, a pozostała społeczność szkolna zaczęła postrzegać konflikt jako szansę na dialog, a nie zagrożenie.
Mediacje rówieśnicze w szkole to narzędzie, które:
rozwija kompetencje miękkie – empatię, komunikację, umiejętność negocjacji,
wzmacnia poczucie odpowiedzialności za wspólnotę,
uczy samodzielnego rozwiązywania problemów,
pomaga zapobiegać eskalacji konfliktów.
Wdrożenie programu nie wymaga dużych zmian organizacyjnych ani wygórowanych nakładów finansowych – kluczowe jest przygotowanie i przeszkolenie opiekuna mediatorów (najlepiej dwóch osób) oraz przeszkolenie wybranych przez społeczność szkolną uczniów, którzy zostają mediatorami rówieśniczymi.
Wprowadzenie mediacji do szkoły to inwestycja w przyszłość uczniów oraz rozwój empatycznego środowiska szkolnego. Dzięki nim młodzi ludzie uczą się radzić sobie z trudnymi emocjami i sytuacjami, które będą im towarzyszyć przez całe życie. To również sposób na tworzenie kultury szacunku i współpracy, co w dłuższej perspektywie wzmacnia całą społeczność szkolną.
Virtus Mens Anna Kaczmarska
Plac Teatralny 10/4-5
41-800 Zabrze
NIP: 7341556989
Realizacja strony Spectrum Marketing 2025.